Τα Ψαχνά

Περιγραφή

Τα Ψαχνά είναι η έδρα του Δήμου Μεσσαπίων και απέχουν μόλις 16 χλμ. από τη Χαλκίδα. Η πόλη διαρρέεται από τον ποταμό Μεσσάπιο και πρόκειται για μία αγροτική περιοχή. Το όνομά της, η πόλη, το πήρε πιθανότατα από το καρπερό (ψαχνό) έδαφός της. Ο πληθυσμός της σύμφωνα με την τελευταία απογραφή είναι 6005 κάτοικοι.

 Ιστορία

Στο τέλος της βυζαντινής περιόδου, τα Ψαχνά ήταν κτισμένα γύρω από το κλασικό οχυρό "Καστρί" όπου σώζονται πολλά τμήματά του. Γι' αυτό η περιοχή σήμερα όνομάζεται "Παλιά Ψαχνά".  Τα "Παλιά Ψαχνά" διαδέχτηκαν την αρχαία "Μεσσαπία" που τοποθετείται στα νότιά τους, πάνω στο λόφο "Προφήτης Ηλίας" και στην περιοχή του, όπου σώζονται ερείπια ακρόπολης και αρχαίας πόλης. Προέκταση της αρχαίας πόλης έφθανε μέχρι και τον "Πύργο" στα νότια, που κατοικήθηκε συνεχώς μέχρι τέλος της Φραγκοκρατίας, όπως μαρτυρεί ο μισοερειπωμένος τοπικός πύργος. Η αρχαία πόλη των Ψαχνών όμως καθώς και το οχυρό Καστρί, καταστράφηκαν σύμφωνα με τις ενδείξεις, το 1470 από τους Τούρκους, κατά την πολιορκία της Χαλκίδας από τον Μωάμεθ Β'.

Τα σημερινά Ψαχνά δημιουργήθηκαν από πρόσφυγες, μετά την άλωση της Χαλκίδας, το 1470. Στις αρχές ο οικισμός ήταν ασήμαντος, στους τουρκικούς φορολογικούς καταλόγους του 1476 φερόταν να έχει 3 σπίτια, και το 1506 είχε 11 σπίτια.

(Πηγή: http://www.servitoros.gr/evia/view.php/204/)

Αξιοθέατα

• Το μοναστήρι της Παναγίας: Bρίσκεται 2 χμ βόρεια των Ψαχνών στο συνοικισμό Μακρυμάλλη, γνωστότερο σαν Μονή Μακρυμάλλης. Πολλοί μελετητές υποστηρίζουν ότι από το παλαιό καθολικό, σήμερα διατηρείται στο νέο η κατωφέρεια του ιερού στην οποία αναγνωρίζουν σπαράγματα τοιχογραφιών του 13ου αιώνα. Για την προέλευση της ονομασίας της μονής υπάρχουν αρκετές εκδοχές. Σύμφωνα με μια από αυτές πήρε το όνομα από τον πρώτο ηγούμενο της που ονομαζόταν Μακρυμάλλης ή από τους μακρυμάλληδες βοσκούς, οι οποίοι βρήκαν την εικόνα της Παναγίας. Σύμφωνα με μια άλλη ονομάστηκε έτσι από την εικόνα της μακρυμαλλούσας Θεοτόκου, που υπήρχε στον παλαιό βυζαντινό ναό. Σε αρχεία που έχουν βρεθεί αναγράφεται ότι τα ιερά σκεύη ανήκουν στην «Παναγία τη Μακρυμάλλισσα».
• Τη Μονή του Αγίου Ιωάννου του Καλυβίτη: Βρίσκεται 4 χμ από βορειοδυτικά των Ψαχνών. Η μονή είναι αφιερωμένη στον Όσιο Ιωάννη, που γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη στα τέλη ου 4ου μ.Χ. αιώνα.
• Το εξωκλήσι της Ζωοδόχου Πηγής: 4 χμ βορειοανατολικά των Ψαχνών προς Τριάδα. Εκεί υπάρχει στέγαστρο με καθίσματα κοντά στη διπλανή ρεματιά.
• Το διατηρητέο κτίριο Κεραμιδά: το οποίο ο πρύτανης της Ανωτ. Εμπορικής Κεραμιδάς δώρισε στο δήμο προκειμένου να χρησιμοποιηθεί σαν βιβλιοθήκη.
• Λαογραφικό Μουσείο: Στεγάζεται σε αναπαλαιωμένο διατηρητέο κτίριο στην κεντρική πλατεία Ψαχνών. Στους χώρους του έχουν τοποθετηθεί υλικά που προέρχονται από περιοχές της Μεσσαπίας. Στο μουσείο υπάρχουν ενδυμασίες γυναικών των Ψαχνών, φιλοξενούνται τα εργαλεία του γεωργού, του κτηνοτρόφου, του ρετσινά και του ξυλοκόπου. Σε ξεχωριστή αίθουσα μπορείτε να δείτε το σπίτι των αρχών του 20ου αιώνα. Επίσης φιλοξενούνται ταβάνια με τις υδατογραφίες.

(Πηγή: www.evia-guide.gr/town/ψαχνά.html)

Ο Εκπολιτιστικός Χορευτικός Σύλλογος Ψαχνών "ΟΙ ΡΙΖΕΣ" ιδρύθηκε το 1985, και σήμερα αριθμεί 200 περίπου μέλη. Είναι σύλλογος μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και κύριος σκοπός του είναι η διατήρηση και διάδοση των Ελληνικών παραδόσεων εν γένει και ειδικότερα των Ελληνικών παραδοσιακών χορών.

Για τον λόγο αυτό οργανώνει πολιτιστικές εκδηλώσεις, ή συμμετέχει σε αυτές σε συνεργασία με άλλους φορείς. Μπορεί και δίνει παραστάσεις με Ελληνικούς παραδοσιακούς χορούς, οπουδήποτε τον καλέσουν και πάντα αφιλοκερδώς. Στα χορευτικά τμήματα που διατηρεί, διδάσκονται σήμερα περισσότεροι από 150 μαθητές, από όλες τις ηλικίες και αρκετοί παιδιά του σχολείου μας συμμετέχουν ενεργά.

Ο συλλογός μας επίσης  διατηρεί και τμήμα ζωγραφικής για όλες τις ηλικίες στην αίθουσα του.

Διαθέτει μία αρκετά πλούσια ιματιοθήκη, (την οποία εμπλουτίζει συνεχώς) με παραδοσιακές φορεσιές (ακριβή αντίγραφα), από πολλά μέρη της Ελλάδας. Είναι σύλλογος με έντονη παρουσία και δραστηριότητα. Όλα αυτά τα χρόνια έχει λάβει μέρος σε πλήθος πολιτιστικές εκδηλώσεις, φεστιβάλ παραδοσιακών χορών, κλπ, όχι μόνο στην Εύβοια, ή στην Ελλάδα εν γένει, αλλά και στο εξωτερικό.

(Πηγή: http://www.oi-rizes.gr/)

Χρήσιμα Τηλέφωνα

Αυτοδιοίκηση:

• Δήμος Μεσσαπίων: 22280 25418, 22280 24928
• Νομαρχία Ευβοίας: 22213 51400, 22210 36000

Μετακινήσεις:

• ΚΤΕΛ νομού Ευβοίας: Χαλκίδα: 22210 20400, Αθήνα: 210 8317163

Πολιτισμός:

• Λαογραφικό μουσείο Ψαχνών: 22280 24080
• Ιστορικό εθνικό μουσείο Αν. Λιάσκου (Κοντοδεσπότι): 22280 91296

Υπηρεσίες:

• Αστυνομικός σταθμός Πολιτικών: 22280 31111
• Αστυνομικός σταθμός Ψαχνών: 22280 23333

Υγεία:

• Κέντρο υγείας Ψαχνών: 22280 22222, 22280 22200
• Περιφερειακό ιατρείο Κυπαρισσίου: 22280 91288
• Περιφερειακό ιατρείο Μακρυκάπας: 22280 71400
• Περιφερειακό ιατρείο Πολιτικών: 22280 31557

Θρησκευτικοί χώροι:

• Μονή Αγίου Ιωάννη Καλυβίτη: 22280 22180
• Μονή Μακρυμάλλης: 22280 22790
• Μονή Παναγίας Γοργοεπηκόου: 22280 22743
• Μονή Περιβλέπτου: 22280 31088